Lịch sử Bút bi

Khởi đầu

Ở bên trái, một bút bi Birome được Bíró & Meyne sản xuất tại Argentina. Bên phải, quảng cáo Birome trên tạp chí Argentina Leoplán, 1945.

Khái niệm sử dụng một hòn bi trong một dụng cụ viết như một phương pháp áp dụng mực in vào giấy đã tồn tại từ cuối thế kỷ XIX. Trong những phát minh này, mực được đặt trong một ống mỏng, ở đầu bị chặn bởi một bi nhỏ, được đặt để nó không thể trượt vào trong ống hoặc rơi ra khỏi bút.

Bằng sáng chế đầu tiên cho một cây bút bi[5][6] được công nhận vào ngày 30 tháng 10 năm 1888 với tác giả là John J. Loud,[7] người đã tạo ra một công cụ viết có thể viết "trên bề mặt thô, chẳng hạn như gỗ, giấy gói thô và các sản phẩm khác "[8] mà những chiếc bút thông thường không thể làm được. Bút của Loud có một bi thép nhỏ, được giữ chặt bằng khung thép. Mặc dù nó có thể được sử dụng để đánh dấu trên các bề mặt thô như da, nhưng nó quá thô để có thể viết chữ. Do không được thương mại hóa, tiềm năng bút của Loud đã không được khai thác[9] và bằng sáng chế cuối cùng đã hết thời hạn bản quyền.[10]

Việc sản xuất các bút bi rẻ tiền, đáng tin cậy như bây giờ đã xuất phát từ các thử nghiệm, phát triển của hóa học hiện đại và khả năng sản xuất chính xác vào đầu thế kỷ 20.[2] Các bằng sáng chế được đăng ký trên toàn thế giới trong quá trình phát triển sơ khai của bút bi là những bằng chứng cho những nỗ lực thành công trong việc làm cho những chiếc bút bi trở nên hiệu quả về mặt thương mại và được dùng phổ biến.[11] Các bút bi ban đầu cung cấp mực không đều; tràn mực và tắc mực là một trong những trở ngại mà các nhà phát minh phải xử lý để phát triển bút bi.[3] Nếu khe bi quá chặt, hoặc mực quá đặc, mực sẽ không chạm tới giấy. Nếu khe bi quá lỏng, hoặc mực quá loãng, bút sẽ bị rỉ mực hoặc mực sẽ nhòe.[3] Các ống chứa mực nén đã trải qua các phương pháp dùng áp lực bằng piston, lò xo, mao dẫn, và lực hấp dẫn như là những giải pháp cho các vấn đề phân phối và điều chỉnh lưu lượng mực.[12][13]

Vào những năm 1930, László Bíró làm cộng tác viên biên tập cho một tờ báo chí nhỏ. Điều làm ông thất vọng là việc những cây bút máy luôn làm bẩn giấy tờ và thường xuyên bị hỏng. Một hôm, Bíró ra công viên, thấy một bọn trẻ chơi bi.Một viên bi vô tình chạy qua vũng nước, để lại sau một vệt dài. Viên bi đó khiến ông nảy ra một ý tưởng đặt viên bi ở đầu bút để nó truyền mực trong ống ra giấy. Rồi ông lại được mời đi thăm một xưởng in báo. Bíró để ý rằng, loại mực dùng để in báo rất nhanh khô, nhờ đó giấy không bị mực làm bẩn và ông quyết định tạo ra một loại bút sử dụng loại mực giống như vậy. Từ khi đó, được sự giúp đỡ của anh trai tên George, là một nhà hóa học, Bíró bắt đầu công việc thiết kế ra một loại bút mới. Bíró lắp vào đầu bút một viên bi nhỏ, có thể xoay tự do trong một cái hốc. Khi di chuyển đầu bút trên giấy, viên bi đó xoay tròn, và kéo mực xuống in trên giấy. Bíró nhận bằng sáng chế Anh Quốc vào năm 1938, cũng tại năm đó một nhà báo người Hungary mới giới thiệu loại bút bi hiện đại.

Năm 1944, anh em Bíró chạy trốn Đức Quốc Xã sang Argentina và nhận bằng sáng chế khác vào ngày 10 tháng 6, với mẫu Bíró Pens of Argentina. Từ đó bút bi được bán tại Argentina với thương hiệu Birome. Loại bút này được rất ít người biết. Bíró được biết đến ở Agentina với cái tên Lisandro José Bíró. Mẫu bút mới này cũng được nhận bằng công nhận bản quyền Anh Quốc.

Phát triển sau chiến tranh

Sau Thế chiến II, nhiều công ty đã cố gắng để sản xuất ra thiết kế bút bi của mình. Trong thời kỳ hậu chiến tranh Argentina, thành công của bút Birome rất hạn chế, nhưng vào giữa năm 1945, Công ty Eversharp, nhà sản xuất bút chì cơ khí, đã hợp tác với Eberhard Faber Co. để cấp phép cho Birome bán hàng tại Hoa Kỳ.[9][10]

Vào khoảng thời gian này, một nhà kinh doanh người Mỹ tên là Milton Reynolds thấy một chiếc bút bi Bíró được trưng bày tại Buenos Aires[9][10]. Ông mua vài mẫu bút rồi quay về Hoa Kỳ rồi thành lập Công ty Reynolds International Pen để sản xuất bút với nhãn hiệu là Reynolds Rocket. Reynolds bỏ qua bằng phát minh bút Biro với hàng loạt cải tiến về thiết kế để có được bằng phát minh cho riêng ông tại Mỹ. Cuối năm 1945, công ty này chiếm lĩnh thị trường Hoa Kỳ trước Eversharp và các công ty cạnh tranh khác[9][10]. Ngày 29 tháng 10 năm 1945, chiếc bút bi đầu tiên được bán tại khu trưng bày Gimbel, New York[10] với giá mỗi chiếc là 12,50 đôla Mỹ thời đó (bằng khoảng 130 đôla Mỹ ngày nay)[10]. Reynolds Rocket trở thành loại bút bi thành công đầu tiên về mặt thương mại.[3][9][14] Reynolds đã nỗ lực rất nhiều để bán bút bi, với thành công lớn; Gimbel đã bán được hàng ngàn chiếc bút bi trong vòng một tuần. Tại Anh, công ty bút Miles Martin đã sản xuất bút bi thành công thương mại đầu tiên vào cuối năm 1945.[9]

Bút bi của Reynolds và của Eversharp đã không đáp ứng được kỳ vọng của người tiêu dùng ở Mỹ. Doanh số bán bút bi đạt đỉnh điểm vào năm 1946, và sự quan tâm của người tiêu dùng sau đó đã giảm xuống do thị trường đã bão hòa.[10] Vào đầu những năm 1950, cơn bão bút bi đã giảm sút và công ty của Reynolds phải đóng cửa.[9]

Bút bi Paper Mate, một trong số những thương hiệu nổi tiếng của những năm 1950, đã mua bản quyền phân phối bút bi của mình ở Canada.[15] Đối mặt với sự lo lắng về độ tin cậy của mực, Paper Mate đã đi tiên phong trong công thức mực in mới và quảng cáo chúng như là "sản phẩm được các chủ ngân hàng chấp thuận".[10] Năm 1954, Parker Pens tung ra sản phẩm The Jotter— sản phẩm bút bi đầu tiên của công ty với các tính năng phụ trội và công nghệ hiện đại như sử dụng tungsten cacbua làm vật liệu chế tạo khung bi.[9] Trong chưa đầy một năm, Parker đã bán được vài triệu cây bút bi với giá từ ba đến chín đô la Mỹ.[9] Trong thập kỷ 1960, công ty thua lỗ Eversharp đã phải bán mảng bút bi cho Parker và cuối cùng đóng cửa.[9]

Marcel Bich cũng giới thiệu một loại bút bi vào thị trường Mỹ vào những năm 1950, được cấp phép từ Bíró và dựa trên mẫu thiết kế của Argentina.[2][16] Bích rút gọn tên của chính ông thành thương hiệu Bic năm 1953, và đây trở thành thương hiệu bút bi được biết đến trên toàn cầu hiện nay.[3] Bút Bic vật lộn trên thị trường cho đến khi công ty đưa ra chiến dịch quảng cáo "Viết lần đầu tiên, cũng như mọi lần!" trong những năm 1960.[3] Sự cạnh tranh trong giai đoạn này khiến cho giá bút bi giảm đáng kể.[3]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Bút bi http://inventors.about.com/library/weekly/aa101697... http://www.bicworld.com/en/bic-group/history/ http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2896700021.htm... http://www.fundinguniverse.com/company-histories/B... http://www.google.com/patents/US392046 http://www.herend.com/herald/012/eng/eletmod.htm http://home.howstuffworks.com/pen.htm http://science.howstuffworks.com/question683.htm http://www.ideafinder.com/history/inventions/story... http://www.spacepen.com/about-us.aspx